پايان نامـه كارشنـاسي ارشـد رشته علوم سياسي با عنوان بررسي رابطه ميان احساس عدالت در نزد جوانان تهراني و هويت ملي

۸۵ بازديد

پايان نامـه كارشنـاسي ارشـد رشته علوم سياسي با عنوان بررسي رابطه ميان احساس عدالت در نزد جوانان تهراني و هويت ملي

در پژوهش حاضر مسأله اصلي اين است كه آيا ميان احساس عدالت و هويت ملي در بين جوانان رابطه اي وجود دارد؟ يكي از مسائلي كه در حال حاضر توجه انديشمندان و محققان و سياستگزاران را بخود جلب نموده است


مشخصات فايل

تعداد صفحات 373
حجم 0 كيلوبايت
فرمت فايل اصلي doc
دسته بندي علوم سياسي


توضيحات كامل

پايان نامـه كارشنـاسي ارشـد رشته علوم سياسي با عنوان

بررسي رابطه ميان احساس عدالت در نزد جوانان تهراني و هويت ملي

 
چكيده:
در پژوهش حاضر مسأله اصلي اين است كه آيا ميان احساس عدالت و هويت ملي در بين جوانان رابطه اي وجود دارد؟ يكي از مسائلي كه در حال حاضر توجه انديشمندان و محققان و سياستگزاران را بخود جلب نموده است بحران هويت خصوصاً در ميان جوانان مي باشد. پيشرفت و توسعه در عرصه ارتباطات و اطلاعات بطور يقين الگوهاي زندگي، ارزشها و هنجارهاي مردم جوامع را دچار دگرگوني مي كند و چنانچه اين تغييرات منجر به از بين رفتن هويت جوامع شود كيستي و چيستي آنها را زير سؤال مي برد و اعضاي جامعه دچار سردرگمي و به معنايي بي هويتي مي شوند.
 
در اين پژوهش به عنوان متغير مستقل فرضيه اصلي تحقيق اين است كه «هر چقدر احساس عدالت در ميان جوانان بيشتر باشد هويت ملي آنان قوي تر است»متغير مستقل، احساس عدالت است با ابعاد سياسي، اقتصادي، منزلتي و فرهنگي و متغير وابسته هويت ملي است. اين تحقيق با استفاده از روش پيمايشي و با استفاده از تكنيك پرسشنامه در قالب 40 سؤال در ميان جوانان 29-18 تهراني با حجم نمونه 371 نفر و با روش نمونه گيري خوشه اي چند مرحله اي از محدوده شمال، جنوب، شرق، غرب و مركز تهران از هر منطقه تعدادي بلوك تعدادي خانوار و نهايتا از خانوار ها با افراد 29-18 ساله مصاحبه انجام گرفته است.
 
در اين تحليل ابتدا رابطه هويت ملي با متغيرهاي مستقل احساس عدالت اقتصادي، سياسي، فرهنگي و منزلتي سنجيده شد و رابطه مذكور حاكي از آنست كه بين متغيرهاي مستقل (ابعاد عدالت) با بعد فرهنگي، زباني و تاريخي هويت ارتباط معناداري وجود نداشته است اما رابطه ميان ابعاد عدالت با بعد اجتماعي و جغرافيايي هويت كه به معناي احساس عاطفه نسبت به اعضاي اجتماع ملي و احساس تعلق و وفاداري نسبت به آب و خاك و مرزهاي جغرافيايي در برابر خطرات احتمالي مي باشد مثبت و معني دار مي باشد.رابطه ابعاد احساس عدالت با هويت سياسي (تعهد و تعلق افراد نسبت به نظام سياسي و دولت) مثبت و معني دار است. در مورد ارتباط ابعاد احساس عدالت با هويت مذهبي نتايج گوياي آن است كه احساس عدالت سياسي و احساس منزلتي با هويت مذهبي داراي ارتباط معني دار مثبتي است و اين در حالي است كه بين احساس عدالت اقتصادي و احساس عدالت فرهنگي با هويت مذهبي ارتباط معني داري مشاهده نشده است.
 
 
كلمات كليدي:

عدالت

جوانان

هويت ملي

عدالت منزلتي

عدالت سياسي

عدالت توزيعي

 
 
 
 
1  بيان مسأله 
هويت ملي را مي‌توان مهم‌ترين و فراگيرترين و بالاترين سطح هويت دانست. هويت به معناي «چه كسي بودن» از نياز طبيعي انسان به شناخته شدن يا معرفي‌شدن به كسي يا جايي نشأت مي‌گيرد. اين احساس نياز به تعلق، نيازي ذاتي و اساسي است كه در هر فردي وجود دارد. از يك منظر مي‌توان گفت مقوله‌اي به نام هويت سابقه‌اي به بلنداي تاريخ بشريت دارد. هويت ملي روند پاسخ‌گويي آگاهانه يك ملت به پرسشهايي پيرامون خود، گذشته، كيفيت خاستگاه، حوزه تمدني، جايگاه سياسي ـ اقتصادي، فرهنگي و ارزشهاي مهم تاريخي خود است. در تعريف هويت ملي آنرا احساس تعلق و تعهد نسبت به اجتماع ملي و كل جامعه اي كه فرد در آن عضويت دارد دانسته‌اند. در اين تعريف، باورها، ارزشها و هنجارها، تاريخ، دين، آداب و رسوم، ادبيات، اسطوره‌ها و ... جاي دارد. در دهه‌هاي اخير بحث درخصوص هويت ملي اهميت وافري پيدا كرده است.
 
 يكي از مسايلي كه اكنون محور بحث بسياري از دانشمندان، محققان و سياست‌گذاران است بحران هويت خصوصاًُ در بين جوانان مي‌باشد. در عصر كنوني با پيشرفت چشمگير در عرصه ارتباطات و اطلاعات و نفوذ بسيار وسيع وگسترده الگوهاي مختلف اجتماعي، سياسي و فرهنگي، افراد با هجوم انبوهي از اطلاعات، ارزش‌ها و الگوها روبه رو هستند و مسلماً هويت به عنوان مجموعه‌اي از عواطف، احساسات، ارزشها و تعلقات، در اين مسير دچار تحولات مهمي خواهد شد. زماني كه افراد از هويت‌هاي قبلي خود جدا شده و به هويت‌هاي جديد نيز نمي‌توانند بپيوندند دچار بلاتكليفي و سردرگمي مي‌شوند. در اين وضعيت، افراد با پرسش‌هايي از قبيل ما كه بوده و هستيم و چه بايد باشيم روبرو خواهند شد. اين حالت بلاتكليفي و سردرگمي زمينه لازم براي آسيب‌‌پذيري جامعه و مردم در برابر عوامل خارجي و نفوذ فرهنگهاي مختلف را مساعد مي‌سازد.
 
بر اساس برخي مطالعاتي كه انجام شده است تغييراتي كه نهايتاً ممكن است به بحران منجر شود در جامعه ما وجود دارد و نشانه هاي زيادي از آن ديده مي شود. فاصله فرهنگي ميان نسلهاي مختلف، كاملاٌ مشهود است و مؤلفه هاي اساسي مطرح در ميان نسل اول با مؤلفه هاي اساسي نسل بعد تفاوت بنيادي پيدا كرده است. بسياري از اعتقادات، باورها و سنتهاي نسل اول به عنوان اموري مورد ترديد براي نسل كنوني در آمده است و جوانان امروز نسبت به آن بي اعتنا شده اند.بركسي پوشيده نيست كه كشور ما از لحاظ فرهنگ و تمدن از غناي فراواني برخوردار است. «آنتوني اسميت» تعبير جالبي را درخصوص هويت ملي به كار مي‌برد و آنرا «بازتوليد و بازتفسير دائمي الگوي ارزش‌ها، نهادها، خاطرات، اسطوره‌ها و سنت‌هايي كه ميراث متمايز ملت‌ها را تشكيل مي‌دهند و تشخيص هويت افراد با‌ آن الگو و ميراث و يا عنصر فرهنگي امكانپذير است» (30:1383) مي‌داند. براين اساس هر ملتي مي‌بايست توانايي تغذيه اعضاي خود از اين ميراث را داشته باشد و به بازتوليد، بازآفريني و تداوم آن همت گمارد. اگر ملتي متكي بر پشتوانه عظيم و زندگي و ميراث‌هاي ملي خود نباشد، نمي‌تواند هويت و وجود خويش را به اثبات برساند.
 
 
 
 
فهرست مطالب
فصل اول: كليات طرح
1-1 بيان مساله.......................................................2
1-2 اهميت و ضرورت پژوهش............................5
1-3 اهداف پژوهش..............................................6
1-4 سؤالات پژوهش(سؤال اصلي و فرعي).........7
1-5 فرضيه اصلي.................................................8
1-6 تعريف مفاهيم...............................................9
1-7 متغيرهاي مستقل و وابسته............................12
1-8 روش تحقيق ...............................................12
1-8-1 شيوه جمع‌آوري اطلاعات.......................12
1-9 پيشينه تحقيق...............................................13
1-9-1 تحقيقات داخلي......................................13
1-9-2 تحقيقات خارجي....................................21
1-10 جايگاه تحقيق حاضر نسبت به تحقيقات ديگر.....25
 
فصل دوم: چارچوب نظري
2-1 پيشينه موضوع هويت.................................28
2-1-1 پيشينة مفهومي.......................................28

2-1-2 انواع هويت...........................................29

2-1-2-1 هويت فردي.....................................29
2-1-2-2 هويت جمعي....................................30

2-2 هويت ملي..................................................32

2-2-1 دولت.....................................................34

2-2-1-1 ويژگي دولت‌هاي مدرن....................36

2-2-1-2 حكومـت..........................................36
2-2-2 ملـت.......................................................37
2-3 ابعاد هويت ملي............................................43
2-3-1 بعد اجتماعي............................................43
2-3-2 بعد تاريخي..............................................44
2-3-3 بعد جغرافيايي..........................................45
2-3-4 بعد سياسي...............................................45
2-3-5 بعد ديني...................................................45
2-3-6 بعد فرهنگي.............................................46
2-3-7 بعد زباني.................................................46

2-4 پيشينه نظري هويت......................................46

2-4-1 سطح كلان...............................................48
2-4-2 سطح خرد................................................54
2-4-3 ديدگاه تلفيق‌گرايان (جامعه‌شناسان معاصر)........68
2-5 مفهوم سازي هويت ملي (هويت جامعه اي)........81
2-6 پيشينه موضوع عدالت..................................85
2-6-1 چارچوب مفهومي...................................85

2-6-2 دسته‌بندي‌هاي مختلف عدالت................92

2-6-3 پيشيته نظري مفهوم عدالت.....................96
2-6-3-1 از دوره انديشه اسطوره‌اي تا رنسانس.97
2-6-3-2 عدالت در انديشه هاي قرون ميانه......100
2-6-3-3 عدالت در انديشه متفكران دوران بعد از رنسانس...101

2-7 مفهوم‌سازي عدالت......................................127

2-8 فرضيه هاي تحقيق.......................................143
 
فصل سوم: روش‌شناسي تحقيق
3-1 واحد تحليل و سطح تحليل.........................147
3-2 روش سنجش و ابزار گردآوري اطلاعات....147
3-3 تعاريف مفهومي و عملياتي متغيرهاي تحقيق ....148
3-4 جامعه آماري................................................153
3-5 حجم نمونه..................................................153
3-6 شيوة نمونه گيري.........................................154
3-7 روايي و اعتبار پرسشنامه..............................155
3-8  نحوة تكميل پرسشنامه................................157
3-9 روش‌هاي تجزيه و تحليل داده ها................157
3-10 محدوديت‌هاي تحقيق................................157
 

فصل چهارم: تبيين جايگاه هويت در ميان جوانان 

4-1 بخش اول: يافته هاي توصيفي.......................160
4-1-1 سيماي پاسخگويان...................................160

4-1-2 تبيين جايگاه هويت در ميان جوانان.........173

4-1-2-1 بعد اجتماعي هويت (متغير وابسته).....173
4-1-2-1-1 شاخص بعد اجتماعي هويت.175
4-1-2-2 بعد تاريخي هويت...............................176
4-1-2-2-1 شاخص بعد تاريخي هويت.............178
4-1-2-3 بعد جغرافيايي هويت...........................179
4-1-2-3-1 شاخص بعد جغرافيايي هويت.........180
4-1-2-4 بعد سياسي هويت................................181
4-1-2-4-1 شاخص بعد سياسي هويت.............183
4-1-2-5 بعد ديني هويت...................................184
4-1-2-5-1 شاخص بعد ديني هويت.................185

4-1-2-6 بعد فرهنگي هويت..............................186

4-1-2-6-1 شاخص بعد فرهنگي هويت...........187
4-1-2-7 بعد زباني هويت.................................188
4-1-2-7-1 شاخص بعد زباني هويت...............189 
4-1-2-8 شاخص كلي هويت...........................190

4-1-2-9 مقايسه ابعاد شاخص هويت...............191

4-1-3 تبيين جايگاه عدالت در ميان جوانان.......192
4-1-3-1 احساس عدالت سياسي (متغير مستقل)...192

4-1-3-1-1 شاخص احساس عدالت سياسي....195

4-1-3-2 احساس عدالت اقتصادي....................196
4-1-3-2-1 شاخص احساس عدالت اقتصادي.198
4-1-3-3 احساس عدالت فرهنگي...................199
4-1-3-3-1 شاخص احساس عدالت فرهنگي..200
4-1-3-4 احساس عدالت منزلتي.......................201
4-1-3-4-1 شاخص احساس عدالت منزلتي....203
4-1-3-5 شاخص كلي احساس عدالت.............204
4-1-3-6 مقايسه شاخص‌هاي فرعي احساس عدالت توزيعي (متغير مستقل)......205
4-1-3-7 مشروعيت دولت (متغير مستقل و واسطه)..........206
4-1-3-8 شاخص مشروعيت دولت.................208

4-2 بخش دوم: سنجش (نسبت سنجي) رابطه عدالت و هويت ملي در ميان جوانان.......................................209 

4-2-1 رابطه بين بعد اجتماعي هويت ملي و ابعاد احساس عدالت (سياسي، اقتصادي، فرهنگي، منزلتي).................209
4-2-2 رابطه بين هويت تاريخي وابعاد احساس عدالت..................................................................................210 
4-2-3 رابطه بين هويت جغرافيايي و ابعاد احساس عدالت............................................................................210
4-2-4 رابطه بين هويت سياسي و ابعاد احساس عدالت.................................................................................211
4-2-5 رابطه بين هويت مذهبي و ابعاد احساس عدالت.................................................................................212
4-2-6 رابطه بين هويت فرهنگي و ابعاد احساس عدالت...............................................................................212
4-2-7 رابطه بين هويت زباني و ابعاد احساس عدالت...................................................................................213
4-2-8 رابطه بين هويت ملي و احساس عدالت سياسي.................................................................................213
4-2-9 رابطه بين هويت ملي و احساس عدالت اقتصادي...............................................................................214
4-2-10 رابطه بين هويت ملي و احساس عدالت منزلتي................................................................................214
4-2-11 رابطه بين هويت ملي و احساس عدالت فرهنگي.............................................................................214
4-2-12 رابطه بين هويت ملي و  احساس عدالت..........................................................................................214
4-2-13 رابطه مشروعيت نظام سياسي با ابعاد هويت ملي..............................................................................215
4-2-14 رابطه بين هويت ملي و  مشروعيت نظام سياسي..............................................................................215
4-2-15 رابطه بين احساس عدالت و مشروعيت نظام سياسي........................................................................216
4-2-16 رابطه بين هويت ملي و تعداد موارد استفاده از رسانه‌هاي خارجي...................................................216
4-2-17 رابطه بين هويت ملي و سفرخارجي فرد و گروه مرجع....................................................................217
4-2-18 رابطه بين هويت ملي و تعلق قومي فرد............................................................................................218
4-2-19 هويت ملي و تحصيلات.....................219
4-2-20 هويت ملي و شغل..............................220
4-2-21 هويت ملي و پايگاه اقتصادي ـ‌ اجتماعي...........................................................................................221
4-2-22 هويت ملي و جنسيت پاسخگويان.......222
4-3 بخش سوم: رگرسيون چند متغيره با روش گام به گام..............................................................................222
4-4 بخش چهارم: تحليل مسير...........................226
4-4-1 كنترل متغير مشروعيت نظام سياسي........229 
 
فصل پنجم: نتيجه گيري و پيشنهادات
5-1 نتايج توصيفي........................................................................................233
5-1-1 ويژگيهاي زمينه اي پاسخگويان....................................................233
5-1-2 توصيف متغييرهاي مستقل و وابسته............................................234
5-2 نتايج تحليلي..........................................................................................239
5-2-1 فرضيه اصلي تحقيق.......................................................................240
5-2-2 نتيجه مهم تحقيق........................................................................244
5-3 پيشنهادات.........................................................................................247
5-3-1 پيشنهاد به محققين......................................................................247 
5-3-2 پيشنهاد به مسئولين.....................................................................247
فهرست منابع.............................................................................................250
چكيده انگليسي.........................................................................................257
 
 
فهرست جدول‌ها
جدول 3-1: تعاريف مفهومي و عملياتي متغيرهاي تحقيق.............................................................................150
جدول 3-2: عناوين متغيرها و سطوح سنجش و ابزار سنجش آنها...............................................................154
جدول 3-3: نتايج تحليل روايي متغيرهاي اصلي تحقيق................................................................................156
جدول 4-1: ميانگين سن پاسخگويان..............160
جدول 4-2: توزيع نسبي جمعيت نمونه بر حسب جنسيت...........................................................................161
جدول 4-3: توزيع نسبي جمعيت نمونه برحسب محل تولد.........................................................................161
جدول 4-4: توزيع نسبي جمعيت نمونه برحسب قوميت والدين و تعلق قومي فرزندان...............................162
جدول 4-5: توزيع نسبي جمعيت نمونه برحسب ميزان تحصيلات والدين و پاسخگويان............................164
جدول4-6: توزيع نسبي جمعيت نمونه برحسب مذهب...............................................................................165
جدول4-7: توزيع نسبي جمعيت نمونه برحسب وضعيت فعاليت.................................................................165
جدول 4-8: توزيع نسبي جمعيت نمونه برحسب شغل پدر و شغل پاسخگويان (در صورت اشتغال).........166
جدول 4-9: ميانگين درآمد پدر پاسخگويان(به تومان)..................................................................................167
جدول 4-10: توزيع نسبي جمعيت نمونه بر حسب پايگاه اقتصادي اجتماعي پاسخگويان...........................167
جدول 4-11: توزيع نسبي جمعيت نمونه بر حسب منطقه محل سكونت.....................................................168
جدول 4-12: توزيع نسبي جمعيت نمونه بر حسب مطالعه يا عدم مطالعه روزنامه.......................................168
جدول 4-13: توزيع نسبي جمعيت نمونه بر حسب مطالعه روزنامه‌ها و مجلات خارجي...........................169
جدول 4-14: توزيع نسبي جمعيت نمونه بر حسب استفاده از برنامه‌هاي ماهواره.......................................170
جدول 4-15: توزيع نسبي جمعيت نمونه بر حسب استفاده از اينترنت........................................................170
جدول 4-16: توزيع نسبي جمعيت نمونه بر حسب سايت‌هاي مورد استفاده...............................................171
جدول 4-17: توزيع نسبي جمعيت نمونه بر حسب استفاده از رسانه هاي ارتباطي خارجي........................171
جدول 4-18: تعداد رسانه‌هاي مورد استفاده پاسخگويان..............................................................................172
جدول 4-19: توزيع نسبي جمعيت نمونه بر حسب مسافرت به كشورهاي خارجي....................................172
جدول 4-20: توزيع نسبي جمعيت نمونه بر حسب گويه‌هاي بعد اجتماعي هويت.....................................173
جدول 4-21: توزيع نسبي جمعيت نمونه بر حسب اولويت انتخاب فرد خارجي و ايراني..........................174
جدول 4-22: ميانگين، ميانه و انحراف معيار شاخص هويت اجتماعي.........................................................175
جدول 4-23: توزيع نسبي جمعيت نمونه برحسب گويه‌هاي بعد تاريخي هويت.......................................176
جدول 4-24: توزيع نسبي جمعيت نمونه برحسب گويه‌هاي بعد جغرافيايي هويت..................................179
جدول 4-25: توزيع نسبي جمعيت نمونه برحسب گويه‌هاي بعد سياسي هويت.......................................181
جدول 4-26: توزيع نسبي جمعيت نمونه برحسب گويه‌هاي بعد ديني هويت..........................................184
جدول 4-27: توزيع نسبي جمعيت نمونه برحسب گويه‌هاي بعد فرهنگي هويت.....................................186
جدول 4-28: توزيع نسبي جمعيتي نمونه برحسب گويه‌هاي بعد زباني هويت..........................................188
جدول 4-29: توزيع شاخص كلي هويت.....190
جدول 4-30: مقايسه ابعاد مختلف شاخص هويت (100ـ0 = )......................................................191
جدول 4-31: توزيع نسبي جمعيت نمونه برحسب گويه‌هاي احساس عدالت سياسي..............................192
جدول 4-32: توزيع نسبي جمعيت نمونه برحسب گويه‌هاي احساس عدالت اقتصادي...........................196
جدول 4-33: توزيع نسبي جمعيت نمونه برحسب گويه‌هاي احساس عدالت فرهنگي............................199
جدول 4-34: توزيع نسبي جمعيت نمونه برحسب گويه‌هاي احساس عدالت منزلتي..............................201
جدول 4-35: توزيع نسبي جمعيت نمونه برحسب ميزان اعتبار افراد بر اساس شايستگي........................203
جدول 4-36: ميانگين شاخص‌هاي فرعي احساس عدالت.......................................................................205
جدول 4-37: توزيع نسبي جمعيت نمونه برحسب گويه‌هاي مشروعيت دولت.......................................206
جدول 4-38: ضرايب همبستگي بين هويت اجتماعي و انواع احساس عدالت........................................209
جدول 4-39: ضرايب همبستگي بين هويت تاريخي و ابعاد احساس عدالت..........................................210
جدول 4-40: ضرايب همبستگي بين هويت جغرافيايي و ابعاد احساس عدالت......................................210
جدول 4-41: ضرايب همبستگي بين هويت سياسي و ابعاد احساس عدالت...........................................211
جدول 4-42: ضرايب همبستگي بين هويت مذهبي و ابعاد احساس عدالت...........................................212
جدول 4-43: ضرايب همبستگي بين هويت فرهنگي و ابعاد احساس عدالت.........................................212
جدول 4-44: ضرايب همبستگي بين هويت زباني و ابعاد احساس عدالت.............................................213
جدول 4-45: ضرايب همبستگي بين مشروعيت و ابعاد هويت...............................................................215